روابط سیاسی ایران و نروژ

 

 تاریخ روابط سیاسی ایران و نروژ به سال 1284 شمسی(1905 میلادی) باز می گردد. همزمان با اضمحلال اتحادیه سوئد- نروژ در سال 1905 ابتدا سفیر ایران در روسیه و پس از تاسیس سفارت ایران در استکهلم در سال 1289 شمسی(1910 میلادی) سفرای ایران در سوئد در نروژ نیز اکردیته  می شدند. سرانجام در تاریخ 30 فروردین 1342 شمسی (1963 میلادی) سفارت ایران دراسلو تاسیس و روابط دیپلماتیک بدون واسطه میان دو کشور برقرار گردید.

از سال1342 که روابط دیپلماتیک بین دو کشور برقرار شد تا سال 1357 و پیروزی انقلاب اسلامی روابط دو جانبه سیاسی بین ایران و نروژ به بالاترین سطوح ممکن ارتقا یافت. درسال 1350 شمسی اولاف پنجم پادشاه نروژ به ایران سفر نمود و در همان سال در پاسخ به این سفر پهلوی دوم  نیز برای دیدار متقابل به نروژ سفرکرد. در طول این 15 سال ‏ هیات های سیاسی  مختلفی در سطح وزیر ‏‏، معاونین و مدیران کل از وزارت خارجه های دو کشور از کشورهای یکدیگر دیدار نمودند.

 روابط سیاسی ایران و نروژ در طول بیش از 4 دهه پس از انقلاب اسلامی  فراز و فرودهایی داشته است. با این حال این روابط همواره بر اصل بنیادین احترام متقابل استوار بوده است. در دهه اخیر (دهه 90 هجری شمسی) تماس های دیپلماتیک میان دو کشور رو به افزایش بوده و روابط دوجانبه و تبادل هیاتهای سیاسی و اقتصادی مختلف به ویژه متعاقب توافق برجام شتاب بیشتری به خود گرفت. طی این مدت علاوه بر سفرهای متقابل وزرای خارجه دو کشور، وزیر شیلات نروژ نیز به تهران سفر نمود. همچنین برخی مقامات ارشد کشورمان از جمله رئیس وقت سازمان محیط زیست ( خرداد 94) معاون وقت رئیس جمهور در امور خانواده و زنان (آذر ماه 95) و رئیس سازمان انرژی اتمی (1397) به اسلو سفر کردند. طی سالهای اخیر روند تعاملات میان مقامات وزارت خارجه دو کشور در خصوص بحرانهای منطقه ای نیز بطور مستمر وجود داشته است. علاوه بر آن طی این مدت تماسهای تلفنی میان وزرای خارجه دو کشور و معاونین ایشان نیز وجود داشته است.

گفتگوهای مقامات ارشد دو کشور در حاشیه نشست سالیانه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک همواره یکی از مکانیزم های تماس میان دو کشور در عالیترین سطوح بوده است. در این خصوص  می توان به دیدارهای جناب آقای  روحانی رئیس جمهور وقت کشورمان و  خانم سولبرگ نخست وزیر وقت نروژ در سال 1398 و همچنین دیدار جناب آقای امیر عبدالهیان وزیر امور خارجه کشورمان با خانم اریکسون سوریده وزیر امور خارجه سابق  نروژ در مهرماه 1400 اشاره نمود.

برگزاری نشست سالانه مشورتهای سیاسی از جمله دیگر محورهای همکاری های فیمابین در سال های گذشته به شمار می رود. تاکنون 9 دور نشست  مشورت های سیاسی در اسلو و تهران برگزار  شده است.

 دو کشور در زمینه همکاری ها و ارتباطات پارلمانی نیز هیئت هایی را مبادله نموده اند.سفر رئیس و اعضای کمیسیون سیاست خارجی و دفاعی پارلمان نروژ به تهران در سال 1395 و همچنین سفر رئیس و اعضای کمیسیون سیاست خارجی و امنیت ملی کشورمان به نروژ در بهار سال 1398  از جمله مبادلات پارلمانی فی مابین در سالهای اخیر به شمار می روند. همچنین رئیس سابق کمیته امور خارجی و دفاعی مجلس نروژ  و رئیس سابق کمیسیون سیاست خارجی و امنیت ملی مجلس شورای اسلامی در خرداد 1400 بصورت وبیناری با یکدیگر گفتگو نمودند.

برگزاری نشست های مشترک بین موسسات مطالعاتی نروژ و جمهوری اسلامی ایران  و تبادل نظر در خصوص موضوعات مورد اهتمام دو کشور از دیگر زمینه های همکاری فیمابین بوده و طی چند سال گذشته میزگردهای مطالعاتی مختلفی میان دو طرف به خصوص با موئسسات مطالعاتی شناخته شده نروژی برگزار شده است. علاوه بر سفر مقامات و کارشناسان موسسات مطالعاتی دو کشور برای شرکت در نشستهای مختلف در اسلو و تهران، نشستهای وبیناری در خصوص برخی موضوعات میان موسسات مطالعاتی و تحقیقاتی دو کشور وجود داشته است.

 اسامی سفرای دو کشور از آغاز تا کنون:

سفارت ایران در اسلو در 30 فروردین 1342 توسط عبد الحسین مفتاح تاسیس شد. وی تا آذر 1343 سفیر دولت ایران در نروژ بود. فهرست سایر سفرا  تاسال 1400 به شرح زیر است:

 - عباس فرزانگان از آذر 1343 تا خرداد 1347

- احمد اقبال از مرداد 1347تا آبان 1352

- محمد بهنام از آذر 1352 تا خرداد 1354

- امیر ارسلان نیرنوری از خرداد 1354 تا دی 1355

- شعاع الدین شفا از دی 1355 تا اسفند 1356

- علی خردمه از اسفند 1356 تا ابتدای انقلاب اسلامی

- محمد پورگل از تیر 1368 تا خرداد 1373

- عبد الرحیم گواهی از خرداد 1373 تا مهر 1373

- حسین نقره کار شیرازی از دی 1378 تا مرداد 1383

- عبد الرضا فرجی راد از آذر 1383 تا آبان 1387

- سید حسین رضوانی از خرداد 1389 تا فروردین 1392

- مجید نیلی از فروردین 1392 تا آبان 1395

- محمد حسن حبیب الله زاده از آذر 1395 تا مهر1398

-علیرضا یوسفی از اسفند1398 تاکنون

خاطرنشان می شود در فاصله های زمانی که به آن اشاره نشده است، سفارت توسط سرپرست و یا کاردار موقت اداره گردیده است.

اسامی سفرای نروژ در تهران به شرح زیر است:

-  آندره توستروپ اوربی، 1933 (1312)، وزیر مختار

- رالف اوتو آندرود، 1942 (1321)، وزیر مختار

- هانس برگ، 1947 (1326)، وزیر مختار

- ارنست گروگ - هانس، 1950 (1329)، وزیر مختار

- ایوار لند، 1956 (1334)، وزیر مختار

- ایوار لند، 1960 (1338)،سفیر

- کنت بروسگارد ارس، 1962 (1344)، سفیر

- تورلیف لیبتروپ پاوس، 1966 (1344)، سفیر

- نیلس آنتون یورگنسون، 1970 (1349)، سفیر

- کنت اسوره، 1975 (1354)، سفیر

- تورمود پیتر اسونه ویگ، 1979 (1358)، سفیر

- نیکولای آلفرد فوگنر، 1983 (1361)، سفیر

- برنت استانگهولم، 1985 (1364)، سفیر

- اوله کریستین هولته، 2004 (1383)، سفیر

- روالد اشتور نس، 2008 (1386)، سفیر

- ینس پیتر شمپرود، 2012 (1391)، سفیر

- خانم اود لیسه نورهایم، 2014 (1393)، سفیر

-لارس نوردروم، 2020-2017 (1396)، سفیر

-سیگوالد هوگه، 2020(1399)،سفیر در حال حاضر